Genital siğiller, HPV (Human Papilloma Virus) enfeksiyonu sonucu ortaya çıkan ve cinsel yolla bulaşabilen yaygın bir sağlık sorunudur.
Genital siğil, insan papilloma virüsünün (HPV) belirli türlerinin neden olduğu, genital bölge veya anüs çevresinde ortaya çıkan yumuşak, kabarık veya düz lezyonlardır.
Cinsel yolla bulaşan en yaygın enfeksiyonlardan biridir ve hem kadınlarda hem erkeklerde görülebilir. HPV enfeksiyonu genellikle belirti vermeden uzun süre vücutta kalabilir, bu da kişinin farkında olmadan virüsü partnerine bulaştırmasına yol açabilir.
Genital siğiller bazen kaşıntı, yanma veya rahatsızlık hissine neden olabilir, ancak çoğu vakada ağrısızdır. Tedaviyle siğiller giderilebilse de, HPV tamamen ortadan kaldırılamaz; bu nedenle korunma ve düzenli kontroller enfeksiyonun yayılmasını önlemede büyük önem taşır.
Genital siğil, esas olarak cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyon olan HPV’nin deri temasıyla geçmesi sonucu ortaya çıkar. Virüs, ciltteki mikroskopik çatlaklardan girerek enfeksiyona neden olur ve çoğu zaman bulaşma için tam bir cinsel birleşme gerekmez.
En sık vajinal, anal veya oral temas sırasında geçiş olur, ancak enfekte bölgeyle doğrudan temas bile yeterli olabilir. Prezervatif kullanımı riski azaltır ancak tamamen ortadan kaldırmaz, çünkü virüs prezervatifin kaplamadığı alanlardan da bulaşabilir.
Genital siğilin bulaşabileceği yollar şunlardır:
Bilimsel verilere göre genital siğile neden olan HPV virüsü, insan derisi dışında uzun süre canlı kalamaz ve çoğalmak için canlı konak hücrelere ihtiyaç duyar. Bu nedenle ortak kullanılan tuvaletler, havlular veya yüzeyler aracılığıyla bulaşma ihtimali son derece düşüktür. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) gibi otoriteler, genital siğilin temel bulaşma yolunun doğrudan cilt temasıyla gerçekleştiğini belirtmektedir. Dolayısıyla tuvalet kullanımı sonrası genital siğil kapma riski neredeyse yok denecek kadar azdır; virüs bu tür ortamlarda enfeksiyon oluşturabilecek kadar uzun süre canlı kalamaz.
Özetle HPV ve genital siğillerin bulaşması çoğunlukla cinsel temas yoluyla gerçekleşir. Tuvalet, havuz veya ortak kullanım alanlarından bulaşma riski çok düşüktür. Hijyen kurallarına dikkat etmek ve güvenli cinsel ilişki, korunmada en etkili yöntemlerdir. Erken teşhis ve doğru tedavi, hem fiziksel hem psikolojik sağlığı korur.
Araştırmalar, HPV’nin kuru yüzeylerde veya klozet kapağı gibi inaktif ortamlarda birkaç saatten fazla dayanamadığını göstermektedir. The Journal of Infectious Diseases dergisinde yayımlanan çalışmalar, genital siğil virüsü DNA’sının bazı yüzeylerde kısa süre saptanabildiğini ancak bunun enfeksiyona neden olabilecek “bulaşıcı” formda olmadığını vurgular.
Başka bir deyişle, klozet kapağına oturmak veya temas etmek genital siğil bulaşmasına yol açmaz. Bulaşma için genellikle canlı doku teması, özellikle de genital bölgedeki mikroskopik deri çatlakları aracılığıyla virüsün geçişi gerekir. Bu nedenle hijyen kurallarına dikkat edilse de, klozet kaynaklı HPV enfeksiyonu bilimsel olarak son derece düşük olasılıklı kabul edilir.
HPV virüsü genellikle cinsel yolla bulaşır, ancak bazı durumlarda cinsel temas olmadan da geçebilir. Virüs, enfekte deri veya mukozayla doğrudan temas sonucu vücuda girebilir, özellikle küçük cilt yarıkları veya sürtünme alanlarından geçiş kolaylaşır. Ayrıca anne doğum sırasında virüsü bebeğine aktarabilir ve nadiren tıbbi aletler doğru steril edilmezse bulaş riski oluşabilir.
Bu yolların tümü cinsel bulaşmaya göre çok daha nadirdir.
Genital siğil (HPV) enfeksiyonu çoğu zaman belirti vermeden ilerleyebilir, bu nedenle kişi farkında olmadan virüsü taşıyabilir. Ancak bazı durumlarda genital bölgede küçük, yumuşak ve kabarık lezyonlar oluşabilir. Bu lezyonlar tek tek veya kümeler halinde görülebilir ve renkleri cilt tonuna yakın veya hafif pembe olabilir. Bazı kişilerde kaşıntı, hafif yanma, tahriş veya rahatsızlık hissi olabilir. Nadir durumlarda lezyonlar ağrılı olabilir veya cinsel ilişki sırasında rahatsızlık yaratabilir.
Genital siğil (HPV) tedavisi, hem lezyonları gidermeye hem de hastanın yaşam kalitesini artırmaya yöneliktir; ancak mevcut tedaviler virüsü tamamen vücuttan ortadan kaldıramaz. HPV enfeksiyonu çoğu zaman bağışıklık sistemi tarafından zamanla kontrol altına alınsa da, aktif lezyonların tedavisi hem estetik hem de fonksiyonel açıdan önemlidir. Tedavi seçimi, lezyonların sayısı, boyutu, yeri ve hastanın genel sağlık durumuna göre belirlenir.
Bu yöntemlerde krem, jel veya solüsyon formunda ilaçlar lezyon üzerine uygulanır. En sık kullanılanlar arasında podofilin, podofilotoksin ve imiquimod bulunur. Podofilin ve podofilotoksin lezyon dokusunu yok ederken, imiquimod bağışıklık yanıtını artırarak virüsle savaşır. Topikal tedaviler evde uygulanabilir, ancak genellikle birkaç hafta süren düzenli kullanım gerektirir. Yan etkiler arasında ciltte kızarıklık, kaşıntı ve hafif tahriş görülebilir.
Kriyoterapi, lezyonların sıvı azot ile dondurularak yok edilmesi işlemidir. Hızlı ve etkili bir yöntem olup özellikle küçük ve orta boy siğillerde tercih edilir. İşlem sırasında hafif yanma veya batma hissi oluşabilir ve lezyon bölgesinde geçici kabuklanma veya renk değişikliği görülebilir. Genellikle birkaç haftalık aralıklarla tekrarlanması gerekir.
Daha büyük veya dirençli siğillerde elektrokoter veya lazerle genital siğil tedavisi yöntemleri uygulanabilir. Bu yöntemler lezyon dokusunu yakarak yok eder ve genellikle tek seansta etkilidir. Lazer tedavisi özellikle estetik açıdan hassas bölgelerde tercih edilir. İşlem sonrası iyileşme süresi değişken olup bazen hafif ağrı ve kabuklanma görülebilir.
Büyük, yaygın veya tekrarlayan lezyonlarda cerrahi olarak çıkarma işlemi uygulanabilir. Lokal anestezi altında yapılan bu yöntem, lezyonları fiziksel olarak ortadan kaldırır ve biyopsi ile patolojik inceleme imkânı sağlar. Cerrahi müdahale sonrası dikiş gerekebilir ve iyileşme birkaç hafta sürebilir.
HPV enfeksiyonunun kontrolü büyük ölçüde bağışıklık sistemiyle ilgilidir. Sağlıklı beslenme, yeterli uyku, stresin yönetimi ve sigara gibi bağışıklığı zayıflatan alışkanlıklardan kaçınmak, vücudun virüse karşı mücadelesini destekler. Bazı durumlarda doktorlar bağışıklık yanıtını artırıcı ajanlar da önerebilir.
Genital siğilden korunmanın en etkili yolları, HPV enfeksiyonunun bulaşma mekanizmalarını önlemeye yöneliktir. Virüs esas olarak cilt ve mukozayla doğrudan temasla geçtiği için korunma yöntemleri hem cinsel hem de genel hijyen önlemlerini kapsar. Düzenli kontroller ve aşı uygulamaları, enfeksiyon riskini önemli ölçüde azaltabilir.
Bu yöntemler, genital siğil ve diğer HPV kaynaklı hastalıkların riskini büyük ölçüde azaltır.
Op. Dr. Barış KorkmazKadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı
