Gebeliklerde idrar yolu enfeksiyonu sorunu hamileliğin özellikle 6. haftasından 24. haftasına kadar olan dönemde sıklıkla görülür. İdrar yolları enfeksiyonunun temel nedeni, vücudun pek çok bölgesinde ve sisteminde olduğu gibi idrar yollarında da bazı değişimlerin meydana gelmesidir.
İdrar yolu enfeksiyonu, idrar yollarında meydana gelen iltihaplanmadır. Genellikle iltihaplanma alt idrar yollarında meydana gelir ancak tedavisi yapılmazsa tüm idrar yolunu kaplayabilir ve böbreklerde de enfeksiyona sebebiyet verebilir.
Hamilelikte idrar yolu enfeksiyonu olabilir ve bu sık karşılaştığımız bir tablodur. Gebelik döneminde de idrar yollarında meydana gelen iltihaplanmanın tedavisi mutlaka yapılmalıdır. Anne karnındaki bebek bu rahatsızlıktan hemen etkilenmez ancak tedavi yapılmazsa bu durumda bebek için de zararlı riskler doğabilir.
Pek çok farklı nedene bağlı olarak hamilelikte idrar yolu enfeksiyonu meydana gelse de en yaygın nedenin rahmin büyümesi ve idrar yollarına baskı yapmasıdır. Bu baskı, mesanenin tam olarak boşalmasını önleyebilmektedir. Bununla birlikte bağışıklık sisteminin gebelik döneminde baskılanıyor olması da söz konusu sorunun ortaya çıkma nedenlerinden biridir.
Vücudun hormonal değişimleri, bağırsaktan gelen bakteriler, vajina florasının değişmesi, yapısal böbrek hastalıkları ya da böbrek taşları gibi nedenlere bağlı olarak da gebelikte idrar yolu enfeksiyonu sorunu oluşabilir.
Hamilelik döneminde meydana gelen idrar yolu enfeksiyonu belirtilerinin normal zamanda yaşanan belirtilerden çok farklı değildir. Bu belirtiler genel haliyle şu şekildedir:
Tedavi ilaç kullanımı prosedürüdür. İlaçlar kısa zamanda etkisini gösterir ve enfeksiyonda da gerileme başlar. Tedaviye ne kadar geç başlanırsa ilaç tedavisinin süresi de o kadar uzun olabilir. Bu nedenle semptomların ortaya çıkması ile birlikte kısa zamanda doktora başvurulması büyük önem taşır.
İdrar yolu enfeksiyonunun tekrarlamasını önlemek için şu unsurlara dikkat edilmedir:
Öncelikle doktorunuzun reçete ettiği ilaçları istenen dozajlarda ve süre boyunca kullanmalısınız. Bununla birlikte sıklıkla iç çamaşırı değişimi yapmanız ve bol su tüketmeniz de tedavinizi destekleyici unsurlardandır. Şayet doktorunuz bir süre cinsel ilişkiden uzak durmanızı isterse bu cinsel perhiz süresine de uyulmalıdır.
Hamilelikte meydana gelen idrar yolu enfeksiyonunu ortadan kaldırmak için hangi ilacın kullanılacağına, kadın hastalıkları ve doğum uzmanı karar vermelidir. Gebelik haftası, anne adayının genel sağlık durumu ve enfeksiyonun ne kadar ilerlediği gibi hususlar göz önünde bulundurularak ilaç ile ilacın dozajına karar verilir.
Çoğunlukla anne adayları ilaç kullanma konusunda endişe duyuyor ve bu nedenle doğal tedavi seçeneklerine yönelmeyi arzuluyor. Ancak bitki kürleri kullanarak ya da benzeri yollarla idrar yolları enfeksiyonunun tedavi edilmesi mümkün değildir.
Mutlaka tıbbi bir tedavi uygulanmalı ve bu tedaviye de olası en erken dönemde başlanmalıdır. Bitki çayları içerek ya da bitkileri kaynatarak elde edilen su ile vajinal duş yaparak idrar yolu enfeksiyonunun ortadan kaldırılması asla mümkün olamaz. Doktorunuz, hamileliğinizin durumunu da göz önüne alarak sizin için en uygun ilacı verecektir.
İdrar yolu enfeksiyonu durumunda kullanılan antibiyotik ilaçlar değişebilir. Bu ilaçlar bebeklere zarar vermeyenler arasından seçilir ve anne adayları da doktoru tarafından reçete edilen ilaçları gönül rahatlığı ile kullanabilir.
Hamilelikte tercih edilen antibiyotik ilaçlar genellikle Amoksisilin, Sefaleksin ve Nitrofurantoi’dir. Ancak doktorunuz daha farklı bir ilaç kullanmanızı da isteyebilir. Doktorunuz sizin için en uygun ve en iyi tedavi yöntemini uygulayacağından doktorunuzun tavsiyesine uymanız sizin ve bebeğiniz için en uygun olanıdır.
Eğer idrar yolu enfeksiyonu tedavisi yapılmazsa bu durumdan sadece anne adayı değil bebek de etkilenir. Anne adayında böbrek enfeksiyonu gelişebilir ve bu da erken doğuma ya da düşük doğum ağırlığına yol açabilir.
Enfeksiyonun tedavi edilmesi durumunda ise anne karnındaki bebeklerin herhangi bir zarar görmesi mümkün olmaz. Eğer tedavinin gecikmesi gibi nedenlerle enfeksiyon ilerlerse erken doğum riskini önleyebilmek adına yatak tedavi seçeneği gündeme gelebilir.
İdrar yolu enfeksiyonu tedavisi en kısa zamanda yapılması gerekir. Çünkü idrar yolu enfeksiyonu, böbrekleri de etkileyebilen ve çeşitli riskler doğuran bir rahatsızlıktır. Böbrek enfeksiyonu gelişirse bu durumda bebek de zarar görebiliyor ve bu da ciddi risklerin göze alınması anlamına geliyor.
Kaşıntı, idrar yaparken ağrı olması gibi durumlar ise anne adaylarının günlük hayatını sıkıntıya sokabilen belirtilerdir. Sonuç olarak ciddiye alınması gereken bir rahatsızlıktır ve bu durumun ortadan kaldırılması gereklidir.
Gebelik döneminde idrar yolu enfeksiyonu riskini minimum seviyeye çekmek için bazı hususlara dikkat etmek gerekiyor. Günlük su tüketimine dikkat edilmeli ve su tüketiminin 2,5 litreden daha az olmaması sağlanmalıdır.
İç çamaşırının her gün değiştirilmesi, cinsel ilişki öncesinde ve sonrasında idrara çıkılması da idrar yolu enfeksiyonundan korunmak için etkildir. Çok sıkı iç çamaşırı kullanımı doğru değildir. Son olarak probiyotik içeren yoğurt ya da kefir gibi gıdaların bol miktarda tüketilmesi de bu durumdan kurtulmanıza fayda sağlar.
Op. Dr. Barış KorkmazKadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı
