Vajinal akıntı, vajinanın florasını koruyan, vajinanın nemli kalmasını sağlayan mukus salgısıdır. Rahim ağzı bezlerinden salgılanan mukus, şeffaf ya da beyaza yakın renkte olabilir. Ay içerisinde rengi ya da kıvamı değişebilir. Bazı hastalıklar vajinal akıntı ile semptom gösterebilir ve mukusta kan yahut kötü koku olabilir. Akıntıda pH asidik 3.8 - 4.5 olması normaldir.
Çocukluk döneminden genç kızlığa geçiş döneminde vücudun hormon dengesinde değişimler olur. Hormonal değişimler adet kanamalarının başlamasını sağlarken vajina epitelinde de değişimleri beraberinde getirir. Vajinal flora, laktobasiller içermeye başlar ve bu da vajinanın pH dengesini korur.
Adet dönemi başladığında yumurtlama da düzenli olarak gerçekleşmeye başlar. Yumurtlama döneminde hafif uzayan bir yapıya sahip olan, şeffaf akıntı meydana gelir. Bu süreç bakirelerde de meydana geldiğinden vajinal akıntının gayet doğal olduğunu belirtmek gerekir. Vajinal akıntı dönemsel olarak azalabilir ya da artabilir.
Sağlıklı olan kız çocuklarında 10 ila 14 yaş arasında vajinal akıntı başlar. Daha küçük yaşlarda başlaması ve vajinal akıntının kötü kokulu olması gibi durumlarda hekime başvurulması önemlidir. Kötü kokulu vajinal akıntı, idrar yaparken yanma ve ağrı olması gibi şikayetler bir sağlık sorununun belirtisidir.
Ergenlik dönemine girmemiş olan çocukların vajinal florasında laktobasil bulunmaz ve pH> 6 olduğundan vajinal akıntı meydana gelmez. Çocukluk dönemindeki kız çocuklarda net bir enfeksiyon ajanı da olmaz.
Östrojen hormonu vajina üzerinde koruyucudur fakat çocuklarda bu hormon vajinanın pH dengesini koruyamaz. A grubu beta hemolitik streptokok, hemofilus influenza, bazı gram negatif basiller ve stafilokokus aureus şeklinde sıralanabilecek patojen bakteriler vajinada üreyebilir ve akıntı sorunu ortaya çıkabilir. Bu durumda tedavi yapılmalı, çocuklar vajinal hijyen konusunda eğitilmeli, bilgilendirilmelidir.
Vajinal akıntı cinsel ilişkiden kaynaklanan bir vücut sıvısı değildir. Bakire olan kızda da vajinal akıntı olur ve bu durum son derece normaldir.
Kokusuz olan beyaz renkte akıntı normaldir, adet döneminin başında ve sonunda salgılanır. Ancak kesik bir formdaysa ve kötü kokuluysa mantar enfeksiyonu söz konusu olabilir.
Trikomonas enfeksiyonu yeşil renkte vajinal akıntıya neden olur. Tedavi edilebilen bir hastalıktır ve erken tanı büyük önem taşır.
Sarı akıntı enfeksiyondan kaynaklanır. Bakirelerde sarı akıntı meydana geldiğinde mutlaka hekime gidilmelidir. Cinsel yolla bulaşan hastalıklar da sarı akıntıya neden olabilir. Bu hastalıkların bulaşması için cinsel birleşme şart değildir, temas durumunda da bulaşabilir.
Sümüksü akıntı yumurtama döneminde gerçekleşen bir akıntı türüdür. Yumurta akına benzeyen bir forma sahip olur. Şeffaf ve hafif uzayan bir yapıdadır. Her ay iki adet dönemi arasında kısa bir süreliğinde sümüksü akıntı olması normaldir.
Vajina bölgesinde kaşıntı, kızarıklık, kötü kokulu akıntı, bu semptomlara eşlik eden yüksek ateş gibi şikayetler olduğunda bakire kadınlar da mutlaka kadın hastalıkları ve doğum uzmanına başvurmalıdır.
Sorunun anlaşılması için jinekolojik muayene yapılması gerekir. Bakire kadınlarda vajinal ultrason yerine karından ultrason muayenesi yapılır. Spekulum ile rahim ağzının görüntülenmesi işlemi yapılmaz. Vajinal akıntı muayenesinde hymen dokusuna zarar verilmez.
Akıntıdan örnek alınarak etken mikroorganizmanın tespiti gerçekleştirilir. Örnek alınması sırasında ince çubuk benzeri bir materyal kullanılır. Bu işlemler acı, kramp gibi olumsuz hisler yaşatmaz, dakikalar içerisinde muayene tamamlanır.
Bakirelerde normal olmayan vajinal akıntı mevcutsa öncelikle patojene yönelik teşhis konması gerekir. Bunun için akıntıdan bir miktar numune alınır ve laboratuvar incelemesine gönderilir.
Vaginal kültür antibiogram testi sonucunun beklenmesi gerekir. Anormal vajinal akıntıya neden olan mikrop türü bu test ile belirlenebilir ve buna yönelik ilaç tedavisi uygulanır.
Anormal vajinal akıntı problemini gidermeye yönelik çok sayıda ilaç bulunur. Bu ilaçlar, enfeksiyon türüne, mevcut rahatsızlığa göre değişebilir.
Bakirelerde vajinal akıntı sorunu tek bir nedenden kaynaklanmadığı için tedavi de sadece tek bir ilaç ile gerçekleştirilmez. İlaçlar hap şeklinde olabildiği gibi vajinal fitil ya da krem şeklinde de olabilir. Bakirelerde vajinal fitil kullanılmaz.
Op. Dr. Barış KorkmazKadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı
